Exotische planten in grote en sierlijke gebouwen
November 2020
Kasteel De Vanenburg heeft een historie met exotische planten. In de 17e-eeuw was het namelijk in de mode om een grote verzameling van de meest uiteenlopende planten te hebben. In die tijd was de status van de eigenaar af te lezen van het assortiment planten. Met een bloeiende exoot kon een landgoedeigenaar andere eigenaren jaloers maken.
Deze exotische planten kwamen uit de nieuw ontdekte werelddelen, maar op verschillende buitenplaatsen en kastelen in Nederland waren deze planten vaak niet bestand tegen het wispelturige klimaat en de vernietigende winters. Daarom moest er een speciaal onderkomen voor gebouwd worden. Grote en sierlijke gebouwen om al die bijzondere planten in de winter te kunnen beschermen: de Oranjerie. Vernoemd naar het Oranjeboompje, van het Franse woord ‘oranger’: sinaasappelboom.
Oude foto’s laten tuinbaas Pieter Noordanus zien met zijn tuinmannen bij een collectie kuipplanten. Noordanus werkte voor de baron en barones Van Pallandt-van Goltstein, van 1886 tot 1917 eigenaren van het landgoed. In de winter moest de Oranjerie zelfs warm gehouden worden met een stookinstallatie. Tijdens strenge winters waren de tuinbaas en zijn zonen ook ’s nachts druk om de installatie aan de gang te houden.
Met deze bijzondere planten konden medailles gewonnen worden. Er doet zelfs een verhaal de ronde, dat tuinbaas Noordanus met een wedstrijd de tuinbaas van paleis Soestdijk heeft verslagen. De verzameling van baron en barones Van Pallandt werd op den duur zo groot dat de oude Oranjerie te klein werd en een grotere Oranjerie bijgebouwd werd (nu ons Groot Auditorium in Klein Vanenburg).
In de eeuwen daarop veranderde de functie van de oranjerieën doordat de collectie met bijzondere planten verdween. Vandaag de dag wordt de Oranjerie bij Kasteel De Vanenburg gebruikt als vergaderzaal, concertzaal of ceremonie van een bruiloft.
De afgelopen jaren is de collectie met bijzondere planten weer uitgebreid. Daarvoor is een nieuwe tuinkas gebouwd, deze staat in de bloemen- en kruidentuin. In het voorjaar is het een mooi moment als de kuipplanten weer naar buiten mogen. ‘s Zomers staan ze te pronken in de tuinen. Dan mogen wij en onze gasten genieten van de mooie bloeiende exemplaren.
